Τετάρτη 25 Ιουνίου 2008

ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΟΛΥΜΠΟΥ

Ας στηρίξουμε τον θεσμό προβάλλοντας τον παντού!
Απο το site olympus marathon
O ΑΓΩΝΑΣ
Ο "Olympus Marathon" είναι ο μοναδικός διεθνής αγώνας ορεινού τρεξίματος (διεθνώς υπάρχουν αρκετοί όροι που προσδιορίζουν το άθλημα: skyrunning, mountain rumnning, trail running) στην Ελλάδα και γίνεται στον Όλυμπο, το μυθικό «βουνό των θεών» με την παγκόσμια φήμη. Η διαδρομή του αναβιώνει την ιερή πορεία των πιστών της αρχαιότητας, οι οποίοι ανέβαιναν από τη λατρευτική πόλη του Δίου κάθε αρχή καλοκαιριού στις κορυφές του Ολύμπου, για να θυσιάσουν στον υπέρτατο θεό, τον πατέρα των θεών, το Δία, και να καταθέσουν τα αφιερώματά τους. Η διαδρομή του αγώνα, ακολουθεί στην αρχή της την ίδια ακριβώς αρχαία διαδρομή, την ίδια εκείνη περίοδο του χρόνου που οι αρχαίοι Έλληνες όδευαν ψηλά στις κορυφές του βουνού που έμελλε να αποτελέσει στην εποχή μας ένα παγκόσμιο σύμβολο πολιτισμού.
Από το σχεδόν απόλυτο μηδέν υψόμετρο της εκκίνησης στον αρχαιολογικό χώρο του Δίου στα 3 μόλις μέτρα, οι αθλητές φτάνουν μετά από 21 χιλιόμετρα πάνω στα εκπληκτικής ομορφιάς μονοπάτια του Ολύμπου μέχρι τα 2780 μέτρα, περνώντας μπροστά από τον «Θρόνο του Δία», μια από τις ψηλότερες και πιο απόκρημνες κορυφές του βουνού. Η ανάβαση από την εκκίνηση του αγώνα μέχρι το ψηλότερο σημείο της διαδρομής είναι σχεδόν μονοκόμματη, καλύπτοντας σε 21 χιλιόμετρα πάνω από 2900 μέτρα ανάβασης. Ο αγώνας, ο οποίος έχει συνολικό μήκος 44 χιλιόμετρα, ολοκληρώνεται στην πόλη του Λιτοχώρου, ένα από τα σημαντικότερα παραδοσιακά θέρετρα της βόρειας Ελλάδας, σε υψόμετρο 300 μέτρα. Η διαδρομή του αγώνα διασχίζει όλη την ανατολική πλευρά του βουνού και η θέα που έχουν οι αθλητές καθώς αγωνίζονται κόβει την ανάσα, στα ψηλότερα σημεία της.
Ο Olympus Marathon διοργανώνεται κάθε τελευταία Κυριακή του Ιουνίου από τη Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία "Μαραθώνιος Ολύμπου", με την υποστήριξη όλων των φορέων και της κοινωνίας της περιοχής Λιτοχώρου και Δίου και συγκεντρώνει αθλητές απ όλο τον κόσμο, που καταφθάνουν στο μυθικό Όλυμπο για να πάρουν μέρος σε μια μοναδική εμπειρία ζωής, έναν αγώνα με διεθνή ακτινοβολία σε ένα βουνό που εκτός από Εθνικό Πάρκο έχει ανακηρυχθεί και από την UNESCO ως ένα «Μνημείο Παγκόσμιας Φυσικής Κληρονομιάς».


Δίον - Ρέμα Ορλιά - Πετρόστρουγκα - Σκούρτα - Οροπέδιο Μουσών - Ζωνάρια - Χονδρομεσοράχι - Πριόνια - Χαράδρα Ενιπέα - Λιτόχωρο
Ο αγώνας ξεκινά από τον Αρχαιολογικό χώρο του Δίου, σε υψόμετρο 3 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Αρχικά η διαδρομή ακολουθεί τον ασφαλτόδρομο ο οποίος σε 200 μόλις μέτρα μπαίνει στο ομώνυμο χωριό, που βρίσκεται χτισμένο στη δυτική πλευρά του αρχαιολογικού χώρου. Διασχίζοντας το χωριό για 1,5 km, η διαδρομή συνεχίζει από ασφαλτόδρομο και βγαίνει από τα όρια του οικισμού, με νοτιοδυτική κατεύθυνση. Για τα επόμενα 2 km ο δρόμος κινείται σταθερά σε νοτιοδυτική κατεύθυνση, κερδίζοντας με πολύ αργό ρυθμό υψόμετρο. Στο ΚΜ-5 ξεκινά η ανάβασή του στις πρώτες πλαγιές του βουνού, σε υψόμετρο 180μ. Εκεί βρίσκεται και ο 1ος Σταθμός («Άγιος Κωνσταντίνος», υψόμ. 180μ, ΚΜ-5,0) Μετά από μερικές απότομες και κλειστές στροφές ο δρόμος φτάνει στο μικρό ξωκλήσι του Αγίου Κωνσταντίνου. Στα 50 μέτρα μετά, ο δρόμος στρίβει αριστερά, η άσφαλτος σταματά και πάνω στη στροφή ξεκινά το μονοπάτι για Κορομηλιά - Πετρόστρουγκα, το οποίο ακολουθεί και η διαδρομή του αγώνα. Η βλάστηση στο σημείο αυτό είναι θαμνώδης και το μικρό ποτάμι του Ορλιά (ή Ουρλιά) κυλά πολύ κοντά στο μονοπάτι. Σύντομα το μονοπάτι ανηφορίζει απότομα για λίγο και περνά δίπλα από το ποτάμι στο ΚΜ-7. Στο σημείο αυτό βρίσκεται και η μικρή βρύση "Ίταμος", ακριβώς δίπλα από το μονοπάτι. Εκεί υπάρχει ενδιάμεσος βοηθητικός σταθμός που προσφέρει νερό της πηγής στους αθλητές. Μετά, το μονοπάτι απομακρύνεται και αρχίζει και πάλι να κερδίζει ύψος μέσα σε πολύ πυκνή βλάστηση. Για τα επόμενα 2 km η διαδρομή κινείται ανηφορικά με διάφορες κλίσεις και σε διαφορετικούς τύπους βλάστησης, με τον ήχο του ποταμιού να έρχεται από το βάθος της ρεματιάς, στην δεξιά πλευρά του. Το μονοπάτι είναι καλογραμμένο αλλά η πυκνή βλάστηση δημιουργεί την αίσθηση ότι λίγο πιο πέρα χάνεται, χωρίς βέβαια κάτι τέτοιο να συμβαίνει. Στο δεύτερο φυσικό πατάρι που συναντά το μονοπάτι, όπου και πινακίδα με την ένδειξη «Ορλιά» βρίσκεται ο 2ος Σταθμός («Ορλιάς», υψόμ. 740μ, ΚΜ-8,5). Οι πλαγιές είναι δασωμένες με διάφορους τύπους βλάστησης πλατύφυλλων, ανάμικτα με κωνοφόρα. Αμέσως μετά και καθώς το μονοπάτι απομακρύνεται από τη ρεματιά του Ορλιά, με νότια κατεύθυνση, κυριαρχεί η βλάστηση του πεύκου. Στο KM-9,6 το μονοπάτι συναντά και διασχίζει χωματόδρομο δύο φορές, με διαφορά 200 μέτρων την πρώτη από τη δεύτερη. Την 3η φορά που θα τον ξανασυναντήσει, στο ΚΜ-10,1 η διαδρομή ακολουθεί τον χωματόδρομο πλέον προς την ανηφορική του πλευρά, για 300 μέτρα και φτάνει στην τοποθεσία «Κορομηλιά» όπου βρίσκεται ο 3ος Σταθμός («Κορομηλιά», υψόμ. 1000μ, ΚΜ-10,6), μπροστά στο νεόδμητο καταφύγιο της Κορομηλιάς. Στο καταφύγιο τερματίζει και ο αυτοκινητόδρομος. Η διαδρομή του αγώνα ακολουθεί και πάλι το μονοπάτι, το οποίο ξεκινά μπροστά από το καταφύγιο, στο πρανές του δρόμου, στην αριστερή του πλευρά, ανηφορίζοντας ανάμεσα σε χαμηλή βλάστηση με θαμνώδη κέδρα και πεύκα, τα οποία σε λίγες δεκάδες μέτρα πυκνώνουν και γίνονται κανονικά δέντρα, σχηματίζοντας πευκοδάσος. Το μονοπάτι στο ξεκίνημά του (πρώτα 30 μέτρα) διακρίνεται μόλις, αμέσως μετά όμως γίνεται καλογραμμένο και όσο ανηφορίζει γίνεται ακόμα πιο φαρδύ και ομαλό. Μετά από 1,5 km η κλίση του μονοπατιού, που κινείται συνεχώς σε δασωμένη ράχη, έχει μικρύνει πολύ και ανάμεσα στο δάσος πεύκου ξεπροβάλλουν οι πρώτες οξιές. Στην τοποθεσία «Μπάρα», στο ΚΜ 12,5 το μονοπάτι περνά από ένα μεγάλο χαρακτηριστικό επίπεδο πλάτωμα που βρίσκεται μέσα σε πυκνό δάσος οξιάς στρίβει απότομα αριστερά και ανηφορίζει χαρακτηριστικά, μετά από ένα διάστημα με ελάχιστο ανήφορο. Εδώ βρίσκεται ο 4ος Σταθμός («Μπάρα», υψόμ. 1.300μ, ΚΜ-12,5). Από το καταφύγιο της Κορομηλιάς και μέχρι εδώ υπάρχει αναπτυγμένο μαύρο σκληρό λάστιχο μεταφοράς πόσιμου νερού, το οποίο κατηφορίζει προς το καταφύγιο καλύπτοντας τις ανάγκες του όλο το χρόνο. Λίγα μέτρα μετά τη Μπάρα η διαδρομή του αγώνα στρίβει απότομα αριστερά και ανηφορικά (ΠΡΟΣΟΧΗ: αν ακολουθήσουμε άλλο από εδώ και πέρα το λάστιχο του νερού φεύγουμε από τη διαδρομή και κατευθυνόμαστε σε κλειστή ρεματιά και σε αδιέξοδο).
Συνεχίζοντας μέσα σε δάσος οξιάς, το μονοπάτι κάνει πολλές στροφές για να "σπάσει" τον ανήφορο. Οι στροφές είναι συνεχείς και ακανόνιστες, με κατεύθυνση άλλοτε δεξιά και άλλοτε αριστερή. Κάποια στιγμή το μονοπάτι βγαίνει σε χαρακτηριστική ράχη του βουνού (τοποθεσία "Οξούλα") και για πρώτη φορά μπορεί κανείς να δει σε μεγάλη απόσταση μπροστά του (νότια) ψηλές κορυφές του βουνού (συγκρότημα Καλόγερος). Η πορεία γίνεται για λίγο πάνω στη ράχη και αφού περάσει ένα απότομο σημείο με 3-4 σκάλες από μπετόν, περνά από την αντίθετη πλευρά της ράχης σε βορινή πλαγιά. Λίγο αργότερα και ενώ στην ουσία κινείται και πάλι στη ράχη, το μονοπάτι κάνει μια μικρή βουτιά και ξεκινά έναν δυνατό ανήφορο μέσα σε δάσος οξιάς. Περίπου στο ΚΜ-14,5 το μονοπάτι δείχνει να χάνεται καθώς απλώνεται ανηφορίζοντας μέσα στις οξιές. Το χαρακτηριστικό εδώ είναι το παχύ στρώμα των ξερών φύλλων που καλύπτει το έδαφος, κάνοντας δύσκολο το έργο της ανίχνευσης του μονοπατιού. Πέρα από τη σηματοδότηση, το χαρακτηριστικό εδώ είναι ότι ο αθλητής πρέπει να ανηφορίσει κατά μέτωπο αυτή την πλαγιά και κάθε τόσο θα βρίσκει μπροστά του ίχνη σηματοδότησης. Το τέλος αυτού του τμήματος σηματοδοτείται από το τέλος του δάσους οξιάς και την είσοδο πλέον στο δάσος ρόμπολου, του πεύκου με το λευκόδερμο κορμό που φύεται στα μεγάλα υψόμετρα. Το μονοπάτι γρήγορα χάνει την κλίση του και κινείται σε ένα τοπίο με αραιή βλάστηση και επικλινή λιβάδια. Εκεί βρίσκεται το ΚΜ-15. Λίγο μετά, το μονοπάτι στρίβει απότομα αριστερά και οδηγεί ανηφορικά σε ένα εξαιρετικά εκτεταμένο επικλινές λιβάδι, στην τοποθεσία που ονομάζεται Πετρόστρουγκα. Μεγάλα χαρακτηριστικά ρόμπολα είναι αραιοφυτεμένα στην περιοχή, όπως επίσης και πρόχειροι θερινοί καταυλισμοί κτηνοτρόφων. Το ψηλό χορτάρι και οι τσουκνίδες του λιβαδιού σβήνουν το μονοπάτι, όμως η νοητή συνέχεια της μέχρι εκείνου του σημείου διαδρομής του μονοπατιού, οδηγεί εύκολα μετά από 150 μέτρα στον 5ο Σταθμό («Πετρόστρουγκα», υψόμ. 1.940μ, ΚΜ-15,3). Ο Σταθμός αυτός είναι ο δεύτερος από τους πέντε κεντρικούς του αγώνα, όπου βρίσκεται και το δεύτερο σημείο αποκλεισμού και αφορά όσους δεν καταφέρουν να φτάσουν μέχρι τις 3.45 ώρες. Στην Πετρόστρουγκα, η διαδρομή του αγώνα συναντά και ακολουθεί το κύριο μονοπάτι που κατευθύνεται προς το Οροπέδιο των Μουσών και το συγκρότημα των κύριων κορυφών του Ολύμπου. (Σημαντικό: Εκατό περίπου μέτρα προς την αντίθετη κατεύθυνση βρίσκεται νεόδμητο ορειβατικό καταφύγιο, που μπορεί να χρησιμεύσει σε περίπτωση ανάγκης σε φάση ανίχνευσης της διαδρομής ή προπόνησης). Το μονοπάτι είναι εντελώς σαφές και πολύ φαρδύτερο τώρα και κινείται χωρίς να κερδίζει ιδιαίτερο ύψος, μέσα σε αραιό δάσος με ρόμπολα αλλά χωρίς θέα στις κορυφές του βουνού. Σε απόσταση 1,5 km και ενώ το δάσος έχει αραιώσει και τα δέντρα είναι πια χαμηλά λόγω υψομέτρου (σαν μεγάλοι θάμνοι), το μονοπάτι μετά από μια σύντομη ευθεία που οδηγεί σε εντελώς γυμνές πλαγιές, αρχίζει έναν επίπονο κατά μέτωπο ανήφορο και μέσα σε 700 μόνο μέτρα κερδίζει 200 μέτρα υψομετρικής διαφοράς. Λίγο πριν το τέλος της ανάβασης βρίσκεται 6ος Σταθμός («Σκούρτα», υψόμ. 2.425μ, ΚΜ-17,7). Αμέσως μετά βρίσκεται η κορυφή Σκούρτα (2.495μ) και το μονοπάτι βγαίνει ακριβώς δίπλα από το υψομετρικό της ομώνυμης κορυφής, χαρίζοντας για πρώτη φορά εκπληκτική θέα των κορυφών και του «λαιμού» (μιας ραχοκοκαλιάς του βουνού) πάνω στον οποίο κινείται από εδώ και μετά η διαδρομή, καθώς κατευθύνεται σ αυτήν ακριβώς την περιοχή. Για λίγο το μονοπάτι κατηφορίζει (μόλις στο ΚΜ-18 από την εκκίνηση βρίσκεται το πρώτο σημείο που οι αθλητές συναντούν πραγματικό κατήφορο!!!) και κινείται με απόλυτη ασφάλεια ακριβώς πάνω σε ράχη με εντυπωσιακή θέα σε όλες τις κατευθύνσεις. Σε 1 km το μονοπάτι αρχίζει και πάλι έναν επίπονο ανήφορο σε πετρώδες κακοτράχαλο μονοπάτι με σπασμένη πέτρα, που κάνει εξοντωτική την προσπάθεια και μετά από μερικές στροφές φτάνει σε χαρακτηριστικό σημείο (Πέρασμα Γιόσου), όπου βγαίνει σε εκτεταμένα αλπικά λιβάδια και το τοπίο γίνεται καταπράσινο χωρίς σχεδόν καθόλου πέτρες, ακόμα και στο ίδιο το μονοπάτι. Σε ακόμα 1 km ευθείας και μικρού ανήφορου σε μονοπάτι σαφέστατο, ενώ μπροστά ξεπροβάλει σιγά-σιγά η χαρακτηριστική κορυφή «Στεφάνι» ή «Θρόνος του Δία», το μονοπάτι προσεγγίζει το Καταφύγιο «Γιόσος Αποστολίδης», όπου βρίσκεται ο 7ος Σταθμός («Οροπέδιο Μουσών», υψόμ. 2.700μ, ΚΜ-20,8). Εδώ βρίσκεται ο τρίτος κεντρικός Σταθμός και το τρίτο σημείο αποκλεισμού του αγώνα, για όσους δεν καταφέρουν να φτάσουν σε λιγότερο από 5.30 ώρες. Το καταφύγιο αυτό λειτουργεί κανονικά την εποχή του αγώνα και μπορεί να προσφέρει -έναντι τιμήματος πάντα- οτιδήποτε στους αθλητές. Στη συνέχεια, το μονοπάτι κινείται κάτω ακριβώς από την κορυφή «Θρόνος του Δία» με εντυπωσιακούς κάθετους βράχους να ορθώνονται για 150 μέτρα πάνω απ το μονοπάτι, που σε λίγο περνά από το σημείο καμπής, το ψηλότερο σημείο της διαδρομής, σε υψόμετρο 2.780 μέτρα (ΚΜ-21,8). Το μονοπάτι παρότι είναι απόλυτα ασφαλές, σε μερικά σημεία κάτω από το Θρόνο του Δία είναι στενό και η μεγάλη κλίση προς την κατηφορική πλευρά της πλαγιάς μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σε όσους πάσχουν από υψοφοβία. Μετά το σημείο καμπής, σε χαρακτηριστική στροφή του μονοπατιού, η κλίση αρχίζει να γίνεται κατηφορική και η θέα προς τις ανατολικές πλαγιές του βουνού, εκεί που ο Όλυμπος σβήνει στη θάλασσα, κόβει την ανάσα. Εδώ βρίσκεται η τοποθεσία «Ζωνάρια», που πήρε το όνομά της από το χαρακτηριστικό γεωλογικό σχηματισμό που δημιουργεί ζώνες ορατές από πολύ μεγάλη απόσταση, ξεπροβάλλοντας στην επιφάνεια της πλαγιάς. Είναι πιθανόν σ αυτό το τμήμα να υπάρχουν μικρά υπολείμματα από χειμωνιάτικο χιόνι την ημέρα του αγώνα, αλλά δεν δημιουργούν κανένα πρόβλημα στους αθλητές, καθώς η διοργάνωση ανοίγει το μονοπάτι και τοποθετεί σχοινιά ασφάλειας, που χρησιμεύουν περισσότερο για συναισθηματικούς λόγους, δίνοντας αίσθηση ασφάλειας. Σταθερά το μονοπάτι χάνει υψόμετρο αλλά με αργό ρυθμό και μετά από 1,5 km φτάνει σε χαρακτηριστικό σημείο σε υψόμετρο 2.450μ που «σπάει» στα δύο. Από εδώ ξεκινά ένας μακρύς κι επίπονος κατήφορος που θα διαρκέσει αρκετά χιλιόμετρα ακόμα (περίπου 7 χιλιόμετρα), μέχρι η κλίση να εξομαλυνθεί. Το μονοπάτι από εδώ είναι μεν καλογραμμένο αλλά με πολλή σπασμένη μικρή πέτρα που μπορεί να δυσκολέψει το ρυθμό των αθλητών, ειδικά εκείνων που καταπονήθηκαν στον ανήφορο. Κάνει διάφορα ζιγκ-ζαγκ («καγκέλια») καθώς κινείται πάνω σε ράχη, το Χονδρομεσοράχι, που έχει βλάστηση από ρόμπολα, αραιά και χαμηλά στην αρχή και πυκνότερα καθώς κατηφορίζει το μονοπάτι. Τώρα η θέα των ψηλότερων κορυφών βρίσκεται στα αριστερά της διαδρομής. Μετά από ακόμα 1,5 km και ενώ η βλάστηση γίνεται πυκνότερη και τα δέντρα μεγαλώνουν, το μονοπάτι φτάνει στο καταφύγιο «Σπήλιος Αγαπητός» ή "Καταφύγιο-Α", όπου βρίσκεται ο 8ος Σταθμός («Καταφύγιο-Α», υψόμ. 2.060μ, ΚΜ-25,0). Και αυτό το καταφύγιο είναι οργανωμένο και λειτουργεί έξι μήνες το χρόνο, προσφέροντας τα πάντα στους πεζοπόρους. Χαρακτηριστικό εδώ ότι υπάρχει και τρεχούμενο νερό, για πρώτη φορά μετά από τον Ίταμο (ΚΜ-7,0), δηλαδή μετά από 18 ολόκληρα χιλιόμετρα.
Ο κακοκτράχαλος κατήφορος συνεχίζεται μέσα σε δάσος πεύκου και χωρίς ίχνος τρεχούμενων νερών, με το μονοπάτι να κάνει πολλές απότομες κατηφορικές στροφές, αλλά δίχως κανένα απολύτως κίνδυνο σοβαρής πτώσης, με εξαίρεση τους μεταλλικούς πασσάλους που στο παρελθόν συγκρατούσαν κομμάτια κορμού για να σχηματίζονται σκαλοπάτια και τώρα απομένουν έτσι γυμνοί, αποτελώντας ελάχιστα ορατό κίνδυνο για επώδυνες πτώσεις. Την ημέρα του αγώνα, το σοβαρότερο πρόβλημα για τους περισσότερους αθλητές εδώ θα είναι η μεσημεριανή ζέστη. Στο ΚΜ-28,5 το μονοπάτι γίνεται ξαφνικά επίπεδο και μπαίνει σε δάσος οξιάς, ανακουφίζοντας τους αθλητές. Από εδώ και μετά για τα επόμενα 2,5 km η διαδρομή κινείται με μικρότερες κατηφορικές κλίσεις σε δάσος οξιάς ανάμικτο με πεύκα, για να φτάσει στην τοποθεσία «Πριόνια», όπου βρίσκεται ο 9ος Σταθμός («Πριόνια», υψόμ. 1.140μ, ΚΜ-31,1). Εδώ βρίσκεται το τέταρτο σημείο αποκλεισμού του αγώνα, στις 7.30 ώρες. Εδώ πηγάζει ο ποταμός Ενιπέας, του οποίου τη ροή ακολουθεί ο αγώνας στο τελευταίο τμήμα του. Στα Πριόνια φτάνει και ο ασφάλτινος αυτοκινητόδρομος από το Λιτόχωρο (18 km), δίνοντας την δυνατότητα σε φίλους του αγώνα να παραβρεθούν σαν θεατές και να υποστηρίξουν τους αθλητές που συνοδεύουν.Η τελευταία ενότητα της διαδρομής του αγώνα εξελίσσεται μέσα στη χαράδρα του Ενιπέα, προσφέροντας πολλή δροσιά στους αθλητές, χάρη στην πυκνή βλάστηση και στη συχνή επαφή με το ίδιο το ποτάμι -αλλά και γειτονικές στην κοίτη πηγές- το νερό του οποίου είναι πόσιμο (ο Ενιπέας υδρεύει την πόλη του Λιτοχώρου) και μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους αθλητές χωρίς κανένα φόβο. Η κλίση του μονοπατιού είναι εμφανώς μικρότερη τώρα και η αίσθηση ότι δίπλα κυλά ποτάμι δημιουργεί θετική ψυχολογία στους αθλητές. Στα 3 km μετά τα Πριόνια βρίσκεται το μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου, λίγα μέτρα πιο ψηλά από την κοίτη του Ενιπέα και ο 10ος Σταθμός («Μοναστήρι», υψομ. 875μ, ΚΜ-34,1). Σε απόσταση ακόμα 1 km, η διαδρομή περνά από μια χαρακτηριστική ανοιχτή σπηλιά με πηγή, το «Αγίασμα». Μετά, το μονοπάτι συνεχίζει από πολύ πυκνό δάσος οξιάς και περνά το ποτάμι 4 φορές διαδοχικά από αντίστοιχες ξύλινες γέφυρες καθώς ακολουθεί τη χάραξη που αποφεύγει τις απόκρημνες όχθες. Μετά και την τελευταία γέφυρα το μονοπάτι κρατά την νότια πλευρά της κοιλάδας (οι αθλητές έχουν αριστερά τους το ποτάμι από εδώ και μετά, μέχρι να φτάσουν στο Λιτόχωρο) και σιγά-σιγά απομακρύνεται από το ποτάμι, που ακούγεται πλέον στο βάθος αλλά δεν φαίνεται. Περίπου 0,7 km μετά από την τελευταία γέφυρα, βρίσκεται ο 11ος Σταθμός («Καστάνα», υψομ. 705μ, ΚΜ-37,2), στην όχθη ενός δευτερεύοντος ρέματος που λίγο μετά ενώνεται με τον Ενιπέα. Εκεί ακριβώς υπάρχει και μια ακόμα ξύλινη γέφυρα (η 7η και τελευταία μέχρι το Λιτόχωρο) και μια πετρόχτιστη βρύση εκτός λειτουργίας. Εδώ βρίσκεται και το τελευταίο σημείο αποκλεισμού, στις 8.45 ώρες.
Για λίγο ακόμα το μονοπάτι βρίσκεται σε πυκνό δάσος οξιάς και κάνει μικρά σκαμπανεβάσματα, ενώ η χαράδρα του Ενιπέα γίνεται σχεδόν φαράγγι με πολύ απότομες κλίσεις χαμηλότερα από το μονοπάτι, που όμως δεν γίνονται αντιληπτές εξαιτίας της πυκνής βλάστησης. Ένας απότομος κακοτράχαλος κατήφορος φέρνει το μονοπάτι σε χαμηλό υψόμετρο, περνώντας από μια χαρακτηριστική πλαγιά με θρυμματισμένη πέτρα (σάρα). Στο τέλος αυτού του κατήφορου, το μονοπάτι φτάνει λίγα μόλις μέτρα πάνω από την κοίτη του Ενιπέα, ο οποίος φαίνεται και για τελευταία φορά στη διάρκεια του αγώνα. Αμέσως μετά, ξεκινά ένας σημαντικός ανήφορος μέσα σε πυκνή βλάστηση αλλά το μονοπάτι είναι εξαιρετικό σε χάραξη, καθώς περνά κάτω από ένα φυσικό τούνελ, που σχηματίζουν τα μέτριου ύψους δέντρα της περιοχής. Σε 1 km από το σημείο αυτής της τελευταίας προσέγγισης του μονοπατιού στο ποτάμι, υπάρχει ο 12ος Σταθμός («Πόρτες», υψόμ. 680μ, ΚΜ-40,2). 200 μέτρα μετά, το μονοπάτι κάνει έναν τελευταίο ανήφορο και περνά από ένα χαρακτηριστικό σημείο που μοιάζει με πύλη (πρόκειται για την τοποθεσία Πόρτες). Από το σημείο αυτό κάποιος έχει για πρώτη φορά οπτική επαφή με το Λιτόχωρο, το οποίο φαίνεται σε όχι μακρινή απόσταση. Ένας απότομος κατήφορος σε σαθρό έδαφος με πολλή σπασμένη πέτρα οδηγεί γρήγορα χαμηλότερα, όπου η βλάστηση γίνεται πια θαμνώδης και η εικόνα της χαράδρας του Ενιπέα στα αριστερά σας (πάντα) είναι σαφέστατη χάρη στην καλή ορατότητα που προσφέρει η χαμηλή βλάστηση. Σε 2 km περίπου (στο ΚΜ-42), το μονοπάτι βγαίνει πάνω σε τσιμεντένιες πλάκες που σκεπάζουν το αυλάκι ύδρευσης του Λιτοχώρου. Το μονοπάτι ακολουθεί για 100 μέτρα αυτό το ιδιόρρυθμο πλακώστρωτο για να φύγει αμέσως μετά αριστερά, φτάνοντας στις παρυφές του Λιτοχώρου. Στο σημείο αυτό τελειώνει οριστικά το μονοπάτι και οι αθλητές κινούνται πάνω στους δρόμους της μικρής κωμόπολης μέχρι και τον τερματισμό, μετά από 1700 μέτρα. Μετά το εξοχικό κέντρο "Μύλοι", η διαδρομή περνά τα κοιμητήρια του Λιτοχώρου αφήνοντάς τα αριστερά και αμέσως μετά κατηφορίζει προς το "Χοροστάσι", αφήνοντας μια παιδική χαρά με πλατάνια στα δεξιά. Στη συνέχεια κινείται ευθεία προς το παραδοσιακό 1ο Δημοτικό Σχολείο και την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, για να κατηφορίσει προς την κεντρική πλατεία με το σιντριβάνι και μετά από 300 μέτρα να φτάσει στο πάρκο του Λιτοχώρου, όπου και ο τερματισμός.

Τετάρτη 4 Ιουνίου 2008

Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΟΛΥΜΠΟΣ ΓΙΑ 5/6/08

«Ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΟΛΥΜΠΟΣ»

* των Χαλκιά Σταυρούλα Περιβαλλοντολόγος-Διαχειριστής περιβάλλοντος
& Καλπακίδη Δαμιανού Περιβαλλόντολόγος-Διαχειριστής περιβάλλοντος - Msc Sustainable management of protected areas.

Η 5η Ιουνίου έχει καθιερωθεί ως η παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος, μια ημέρα όπως όλες οι άλλες «παγκόσμιες ημέρες», που τραβάνε το φως της δημοσιότητας για ένα 24ωρό γεμάτες ευχολόγια, κρίσεις απόψεις και γενικολογίες.
Όσο αφορά την παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος, τα ΜΜΕ αρέσκονται στην καταστροφολογία παρουσιάζοντας έρευνες και στατιστικές για να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση και την συνείδηση μας για το περιβάλλον. Το περιβάλλον κινδυνεύει να γίνει μόδα με ότι αρνητικό συνεπάγεται αυτό. Η προστασία του περιβάλλοντος είναι το θεμέλιο της ζωής. Αυτή την ημέρα ας την αφιερώσουμε στη απαράμιλλη ομορφιά. Για το λόγο αυτό επιχειρούμε να περιγράψουμε την ομορφιά που εκπέμπει ο παγκόσμιος Όλυμπος.
Άραγε υπάρχει κάποιος κάτοικος των Νομών Πιερίας και Λάρισας που δεν σήκωσε το βλέμμα να δει το φημισμένο βουνό.. Πόσοι και πόσοι διασχίζουν την Εθνικό Οδό και ρίχνουν φευγαλέα μια ματιά στο μυθικό βουνό. Ο Όλυμπος δεν είναι μόνο το υψηλότερο βουνό της χώρας μας και το δεύτερο στη βαλκανική χερσόνησο.. Είναι σύμβολο του παγκόσμιου πολιτισμού, μέρος της παγκόσμιας Ιστορίας..
Η προστασία του δεν επιβάλλεται μόνο από κανόνες και όρους αλλά είναι επιτακτική, γιατί για όλους μας ο Όλυμπος συμβολίζει κάτι.
Η διαχείριση του εθνικού δρυμού οφείλει να ξεπεράσει τις νόρμες που υπάρχουν για τις προστατευόμενες περιοχές. Η διεπιστημονική διαχείριση επιβάλλεται εξαιτίας της πολυπλοκότητας του, τόσο ως οικοσύστημα αλλά και ως μνημείο. Η ανάδειξη του Ολύμπου και η διαχείριση του πρέπει να ξεπεράσει τα στενά όρια της Πιερίας και Λάρισας, και να διακατέχεται οικουμενικότητας..
Για αυτό και πιστεύουμε ότι Όλυμπος δεν «ανήκει» γεωγραφικά στους όμορους νομούς, έχει περάσει στην παγκοσμιότητα.
Σήμερα η επίσκεψη στον Όλυμπο γίνεται κυρίως από το Λιτόχωρο, που αποτελεί τον κύριο προορισμό των επισκεπτών από ολόκληρο τον κόσμο.
Η πόλη του Λιτόχωρου με τους ανθρώπους της κατάφερε να διατηρήσει και να προστατεύσει το βουνό. Ορειβατικοί σύλλογοι, οργανώσεις πολιτών αλλά και οι τοπικές αρχές χρόνια τώρα πολλές φορές δίχως την συμπαράσταση από το κεντρικό κράτος έχουν αναλάβει εθελοντικά την προστασία του βουνού.
Ορειβατικοί και φυσιολατρικοί σύλλογοι στην Πιερία και στη Λάρισα, δίνουν με κέφι και διάθεση την μάχη απέναντι στον μεγαλύτερο εχθρό του φυσικού περιβάλλοντος, τον άπληστο άνθρωπο. Αυτόν που βλέπει τον Όλυμπο ως κέρδος, ως πηγή εσόδων, αυτών που χρησιμοποιούν την λέξη εκμετάλλευση για τον Όλυμπο..
Οποιαδήποτε παρέμβαση στον Όλυμπο οφείλει να γίνει με διεπιστημονικότητα, σοβαρότητα και με την σύμφωνη γνώμη της κοινωνίας των πολιτών.
Διαφωνούμε με τη αντιμετώπιση του Ολύμπου ως μουσείου με πολλές απαγορεύσεις, αλλά σε καμία περίπτωση ανάδειξη του Ολύμπου δεν μπορεί να σημαίνει και χιονοδρομικά κέντρα η άλλες κατά καιρούς ευφάνταστες και γραφικές επινοήσεις.
Η σύγχρονη διαχείριση των Εθνικών Πάρκων, όπως ο Όλυμπος δεν μπορεί να γίνει με την στενή έννοια του δασικού οικοσυστήματος ή ενός ακόμη πολιτισμικού μνημείου.
Ο τρόπος διαχείρισης περιλαμβάνει το τρίπτυχο προστασία-ανάδειξη-συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών. Το πλήρες σχέδιο διαχείρισης δεν αποτελεί το σκοπό αυτού του άρθρου.. Αυτό που επιβάλλεται, στη σημερινή ημέρα περιβάλλοντος είναι να γνωρίσουμε τον Όλυμπο, τη χλωρίδα και τη πανίδα του..
Η χλωρίδα του Ολύμπου περιλαμβάνει περίπου 1.700 είδη φυτών, που φυτρώνουν από τους πρόποδες ως τις ψηλότερες κορυφές του. Ανάμεσα σε αυτά τα φυτά, ιδιαίτερη θέση κατέχουν μοναδικά τοπικά ενδημικά, όπως το ενδημικό μονοτυπικό φυτικό είδος Jankaea heldreichii. Ανακαλύφθηκε το 1851 από τον Heldreich και συλλέχθηκε λίγα χρόνια αργότερα από τον Ορφανίδη. Αποτελεί λείψανο της παγετωνικής περιόδου. Βρίσκεται σε σχισμές ασβεστολιθικών βράχων, σε σκιερές θέσεις, κυρίως κοντά σε ρέματα από τα 700 μέχρι τα 1400μ. Σπάνιο και πολύ τοπικό, βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του Ολύμπου με πρόσβαση δύσκολη. Είναι φυτό ποώδες με φύλλα που σχηματίζουν ρόδακα και άνθη κυανοιώδη. Ανθίζει από τα μέσα Μαΐου μέχρι το τέλος Ιουλίου.
Η πανίδα του Ολύμπου περιλαμβάνει σημαντική ποικιλία ειδών. Η ποικιλότητα βιοτόπων σε διαφορετικά υψόμετρα προσφέρει ιδανικές συνθήκες για πολλά είδη θηλαστικών, ερπετών, αμφίβιων, εντόμων κ.λ.π. Ένα θηλαστικό με ιδιαίτερη οικολογική αξία είναι το απρόσιτο αγριόγιδο, που ζει στις πλαγιές του και πολλοί ορειβάτες και φυσιολάτρες το συναντούν σε υψόμετρο από 800-2918m. Είναι ορεσίβιο οπληφόρο θηλαστικό, σε μέγεθος κατσίκας, χρώματος σταχτοκαστανό το καλοκαίρι και μαύρο το χειμώνα. Φτιάχνει ομάδες 15-50 ατόμων και ζει ως 25 χρόνια. Είναι εξαιρετικά ευκίνητο, με άλμα πάνω από 7m και μπορεί να «πέσει» μέχρι και 15m κατακόρυφα. Τα αρσενικά ζουν μόνα τους, εκτός από την εποχή του ζευγαρώματος και τα θηλυκά γενούν από ένα μικρό. Φυσικοί εχθροί του είναι ο λύκος, ο χρυσαετός, αλλά ο μεγαλύτερος είναι ο άνθρωπος, που με την λαθροθηρία συντελεί στην εξαφάνιση του.
Για όλους αυτούς τους θησαυρούς, το βουνό των θεών δίκαια θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους παραδείσους της Ευρώπης και προστατεύεται από το 1938 ως Εθνικός Δρυμός.
Με την ευχή όλο και περισσότεροι να ανακαλύψουνε τον οικολογικό θησαυρό του Ολύμπου, που βρίσκεται τόσο κοντά μας, ας αφιερώσουμε αυτήν την παγκόσμια ημέρα στο βουνό των θεών και στην ομορφιά της φύσης.